Ergenlik çağındaki gençler arasındaki şiddetin boyutları hakkındaki haberleri okuduğumuzda ya da fiziksel şiddetin artık ne kadar erken yaşlarda başladığını duyduğumuzda büyük bir şaşkınlık yaşıyoruz. Çocuklar, çok kolay bir şekilde erişebildikleri çeşitli teknolojik aygıtlardan gördükleri ve izledikleri sayısız şiddet videosu ile büyüyorlar. Ebeveynler, bakıcılar ve eğitimciler olarak bizler bu durumu nasıl değiştirebiliriz?
Amerika’nın eski Milli Eğitim Bakanı William J. Bennet, “Eğitimli Çocuk (The Educated Child)” isimli kitabında şunları belirtiyor: “Çocuklar erdemli olmanın ne olduğunu bilerek doğmazlar. Bunları sonradan öğrenmeleri gerekir. Erdeme sahip olmak, tıpkı hayattaki diğer şeyler gibi çok pratik yapmayı gerektirir. Erdemli davranışları tekrar tekrar pratiğe dökerek hayatlarımızda kök salmalarını sağlayabiliriz. Ve nihayetinde de doğalarımızın ve karakterlerimizin birer parçası haline gelirler. Aileniz, böyle değerleri öğrendiğiniz ilk ve en önemli okuldur. Ev dediğimiz şey, hayatta her şeyden çok sevdiği çocuklarına özenle bakan ve onları besleyip büyüten insanların, çocuklarına doğruyu ve yanlışı öğrettiği yerdir. Öğretmenler bu gayrete katkı sağlayabilir ama hiçbir zaman bir anne-babanın yerini tutamazlar. Okullar, bir gencin karakterinin şekillenmesi gibi önemli bir görevde ebeveynlerin yerini tutamazlar. Siz, ebeveynler, çocuğunuza iyiliğe sahip çıkmayı öğretmelisiniz.”
Çocuklarınızın, elbette bir gün, doğru özellikleri ya da erdemleri öğreneceğini düşünmek kolaydır. Bazı insanlar, çocuklarının öğrenmeleri gereken her şeyi sadece diğer insanlarla etkileşim kurarak, eğitim alarak ve yaşları için uygun olan kitapları okuyarak otomatikman öğrenebileceğini varsayarlar.
Bir atasözünün de dediği gibi, “Bir çocuğu bütün köy yetiştirir”. Ne kadar sevgi dolu, dikkatli, yetenekli ve tecrübeli olursa olsun, hiçbir anne-baba tek başına çocuklarına her şeyi öğretme gücüne sahip değildir. Çocuklarla etkileşim kuran ve onların gelişimine katkıda bulunmaya istekli olan her bir birey, çocukların yetişmesinde önemli bir rol oynar. Büyük bir öneme sahip bu zorlu görevde fedakâr öğretmenler, çocuklarınızın gıptayla baktığı insanlar, rol modelleri, arkadaşlar, büyükanne-büyükbaba ve diğer akrabalarınız yeri doldurulamaz roller üstleneceklerdir.
Ama siz, ebeveyn olarak, çocuğunuzun eğitiminden, öğreniminden ve sağlığından sorumlusunuz ve bu sorumluluk hayat boyu devam edecek. Bu rolü başarıyla üstlenebilmek ve çocuğunuzun sahip olmasını istediğiniz değerleri öğrendiğinden emin olmak için çocuklarınızın eğitimi, bakımı ve öğrenimi hususunda bir vizyona ve plana sahip olmalısınız.
Size göre, çocuklarınızın öğrenmeleri gereken en önemli değerler neler? Onların mutlaka edinmeleri gereken özelliklerin neler olduğunu düşünüyorsunuz? Çocuklarınızın ilgi alanlarını genişletme konusunda onlara yardımcı olma gibi bir düşünceniz varsa bile becerilere, yeteneklere ya da sanatsal etkinliklere takılıp kalmayın. Büyüdüklerinde kendilerine nasıl bir kariyer planı çizerlerse çizsinler, çocuklarınızın mutlu ve başarılı bir yaşam sürmeleri için ihtiyaç duyacakları karakter gelişimi, ahlaki pusula ve temel nitelikleri geliştirmelerine yardımcı olma fikrini benimseyin.
Çocuğunuza hangi değerleri aşılamak istediğinize karar verdikten sonra, onların bu değerlere ulaşmaları adına ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığını ve sizin o hedeflere ulaşmaları için üzerinize düşeni yapıp yapmadığınızı düzenli aralıklarla gözden geçirin. Çocuğunuzla yeteri kadar kaliteli vakit geçiriyor musunuz? Çocuğunuzun birlikte zaman geçirdiği diğer insanlar, onun gelişimine katkı sağlıyor mu? Bakış açılarını olumlu anlamda etkileyecek ve öğrendikleri dersleri anlamalarına yardımcı olacak deneyimler ediniyorlar mı?
Çocuklarınız, kendilerine öğretilmediği sürece, hayattaki önemli değerleri öğrenemezler. Evet, görerek öğreniyorlar. Evet, sizi kendilerine örnek alarak birçok şey öğreniyorlar. Ama aynı zamanda bir açıklama duymaya ve öğrenmeye ihtiyaç duyuyorlar. Onlara doğru ve yanlış hakkında temel bir bakış açısı kazandıracak ve davranışların arkasındaki gerçek sebebi anlamalarını sağlayacak sağlıklı iletişime ve tavsiyeye ihtiyaç duyuyorlar. Kendileri için uygun olan açık ve net sınırlara ihtiyaç duyuyorlar. Yaptıkları işler, alışkanlıkları ve hayata yaklaşımları konularında yönlendirilmeleri gerekiyor. Yanlış seçimler yaptıklarında bunun bir sonucunun olduğunu anlamaları gerekiyor.
Kitaplar size çok yardımcı olabilir. Eğitim konusunda bazı materyaller gerçekten çok büyük bir katkı da sağlayabiliyor. Fakat hiçbir kitap, çocuklarınızın o prensipleri sizden öğrenmesinin, sizin bu prensipler hakkında onlarla konuşmanızın ve o prensipleri bizzat uygulamanızın yerini tutamaz. Siz bunları yaptığınızda, çocuklarınız bu değerlerin ve ilkelerin sadece kitaplardan ibaret olmadığını ve bunların gerçekten sizin kişisel görüşünüz olduğunu anlayacaklardır.
Sen Görmediğimi Düşünürken
Sen görmediğimi düşünürken, ilk yaptığım resmi buzdolabına astığını gördüm ve hemen ikincisini yapmak istedim.
Sen görmediğimi düşünürken, bir sokak kedisine yemek verdiğini gördüm ve hayvanlara iyi davranmanın iyi bir şey olduğunu öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, benim için en sevdiğim keki yaptığını gördüm ve küçük şeylerin hayatta özel şeyler olabileceğini öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, bir yemek yapıp hasta olan bir arkadaşına götürdüğünü gördüm ve hepimizin birbirimize yardımcı olmamız gerektiğini öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, zamanını ve paranı hiçbir şeyi olmayan insanlara yardım etmek için kullandığını gördüm ve bir şeylere sahip olanların bunları olmayanlara vermesi gerektiğini öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, evimize ve evdeki herkese iyi baktığını gördüm ve bize verilenlere özen göstermemiz gerektiğini öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, kendini iyi hissetmediğinde bile sorumluluklarını nasıl yerine getirdiğini gördüm ve büyüdüğümde benim de sorumluluk sahibi olmam gerektiğini öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, gözlerinden yaşlar geldiğini gördüm ve bazı şeylerin acı verdiğini ama ağlamanın normal olduğunu öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, ilgi gösterdiğini gördüm ve olabileceğim her şey için çabalamak istedim.
Sen görmediğimi düşünürken, büyüdüğümde iyi ve üretken bir insan olmak için bilmem gereken birçok hayat dersi öğrendim.
Sen görmediğimi düşünürken, sana baktım ve “Sen görmediğimi düşünürken gördüğüm her şey için teşekkür ederim” demek istedim.